Yeryüzünde susuz bir hayat düşünülemez. Bitki ağırlığının ortalama % 90’ını su oluşturmaktadır. Su bitkinin çimlenmesini, bitkilerin hücre, gövde, dal, yaprak gibi organlarının canlılığını sağlar. Bu canlılık ve bitkinin kendine özgü şeklini kazanması, aynı zamanda yapraklarıyla solunum yapabilmesi, suyun bitkinin damarlarında sağladığı iç basınç ile gerçekleşir.
Su bitkiye gerekli olan besin maddelerini eriterek, kökler tarafından emilmesini ve emilen besin maddelerinin bitki içerisinde taşınmasını da sağlar. Besin maddeleri, bitkinin ihtiyacı olan organlarına veya bitkinin depo görevi yapan bölgelerine su ile taşınır. Su, bitkiyi fazla sıcak ve soğuklardan korur. Don olduğu dönemlerde yapılan sulama da, donma sonucu dışarıya verilen enerji toprak yüzeyini bir miktar ısıtacağından don şiddeti azaltılmış olur. Sıcakta ise yaprak yüzeyinden buharlaşan su bitki bünyesindeki ısıyı dışarı vererek bitkinin serinlemesini sağlar.
Su kalitesinin en önemli göstergelerinden biri pH seviyesidir. PH ölçeği 0 ile 14 değerleri arasındadır ve suyun asit veya baz kalitesini ölçer. 7 pH nötrdür, 7’nin altındaki okuma asidiktir ve 7’nin üzerindeki okuma alkali veya baziktir.
Su, köke yön vererek (kökler daima suya yönelmektedir), köklerin derinliğine ve yanlara yayılmasına etki ederek, köklerin daha iyi gelişmesini sağlar.
Bitkiler topraktan aldıkları suyun çok az bir kısmını (% 02) fotosentez yapı malzemesi olarak kullanmakta geri kalanını terleme ile atmosfere vermektedir. Ancak bu lüzumsuz bir su tüketimi kabul edilmemelidir. Zira, gıda maddelerinin topraktan alınması, bu maddelerin kullanılacak yerlere taşınması, hücre faaliyetlerinin sürdürülebilmesi ve bitki organlarında iç tazyikin sağlanması için, bitki kökleriyle yaprakları arasında sürekli bir su akımına ihtiyaç vardır.
Bitki için suyun bu derecede önemli olması, sulamanın da önemini ortaya çıkarmaktadır. Sulama suyunun pH derecesi gerekli maddelerin çözünerek bitkinin bu maddeleri hücrelerine taşıması ile gerçekleşir. Su kalitesini ölçmenin yolu da pH ölçümleri ve ORP ölçümleri ile ölçülerek incelenebilir.
Su Kalitesinde ORP (Oxidation Reduction Potential) Nedir?
Oksidasyon İndirgeme Potansiyeli veya ORP, bir maddenin başka bir maddeyi oksitleme veya indirgeme yeteneğinin bir ölçüsüdür. ORP metrenin elektrotlarıyla ölçülür. ORP ölçüm cihazında pozitif okuma, maddenin oksitleyici bir ajan olduğu anlamına gelir; negatif bir okuma, maddenin bir indirgeyici madde olduğunu gösterir.
Su kalitesi, uygun pH seviyelerine bağlıdır. Örneğin asitli suda zehirli ağır metaller kolaylıkla çözünür ve canlılar için daha zararlıdır. PH seviyesi aynı zamanda temel bitki besin maddelerinin mevcudiyetini de etkiler; birçok besin, 7’nin üzerindeki bir pH’ta daha az bulunur.
Bir madde yeterli elektrona sahip değilse, onları aktif olarak oksidasyon süreci yoluyla elde etmeye çalışır – bir maddenin oksitlendiği (yani elektronları başka bir maddeye kaybettiği) bir kimyasal reaksiyon. Pozitif ORP okumalarına sahip maddeler elektron edinmeye çalıştıkları için oksitleyici maddeler olarak kabul edilirler.
Öte yandan, iyon fazlası olan elektronlar, kendileri kararsız hale gelmeden oksitleyici maddelere karşı iyon kaybetmeyi göze alabilir. Bu nedenle, bunlara antioksidasyon ajanları veya indirgeme ajanları adı verilir. Bir ORP okuması ne kadar yüksek veya düşükse (pozitif veya negatif), bir madde sırasıyla o kadar oksitleyici veya antioksidize olur.
pH ve İçme Suyu
İçme suyu pH seviyeleri için yasal olarak uygulanabilir bir standart yoktur çünkü pH, estetik bir su kalitesi olarak kabul edilir. Bununla birlikte, ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) içme suyu için 6,5 ile 8,5 arasında bir pH önermektedir. Metaller asidik suda kolaylıkla çözündüğünden, çözünmüş metaller düşük pH seviyesine sahip içme suyunda mevcut olabilir. Demir, manganez, bakır ve kurşun gibi metaller borulardan veya yerel akiferden içme suyuna sızabilir.
Asitli suda demir, metalik bir tada neden olurken, giysi ve tesisatta kırmızımsı lekelere neden olurken, kurşun gibi diğer metaller zehirlidir. Alkalin veya “sert” su fazla kalsiyum ve diğer mineraller içerir, bu da tencere üzerinde bilinen pul pul tortularına ve kahvede acı bir tada neden olur
pH ve Yeraltı Suyu
Topraklar mineraller ve yeraltı suyu pH’ını etkileyen diğer maddeleri içerir. Topraktaki organik maddenin çürümesi, yeraltı suyundaki pH seviyelerinin 4.0’a kadar düşmesine neden olur. Bu pH seviyesi içme suyu için tavsiye edilen 6,5 ila 7,5 pH’ın çok altındadır.
İnsan kaynaklı kirlilik, yeraltı suyu pH’ını da etkiler. Örneğin, şist ve kömür madenciliğinden kaynaklanan yüzey akışı demir sülfit içerir ve bu da 2’ye kadar düşük pH okumalarına neden olabilir.
pH ve Akıntılar ve Göller
Bir göl veya deredeki pH seviyesi, balıkların ve su bitkilerinin hayatta kalması için çok önemlidir. Tatlı su gölleri ve akarsuları tipik olarak 6.0 ile 8.0 arasında pH seviyelerine sahiptir. Daha derin göller genellikle yüzeye yakın daha yüksek pH’a sahiptir.
Sudaki organizmalar pH değişikliklerine duyarlıdır. Örneğin, balıklar için en uygun pH seviyesi 6,5 ila 9,0 arasındadır. Bu aralığın dışındaki seviyelerde balıklar toksik kimyasallardan zehirlenmeye duyarlı hale gelir. PH’daki değişiklikler ayrıca mevcut bitki besin maddelerinin aşırı yüklenmesine neden olarak aşırı bitki büyümesine ve balıklar için oksijen seviyelerinin azalmasına neden olabilir. Ötrofikasyon olarak bilinen bu durum, sudaki bitki ve hayvan yaşamını tehdit etmektedir.
PH Ölçüm Cihazı ile Su Testi
Bilim adamları sudaki pH seviyelerini ölçmek için bir pH metre kullanır. Su testi, nispeten küçük, portatif bir sayaç kullanılarak sahada veya daha büyük bir tezgah üstü ölçüm cihazı kullanılarak bir laboratuarda gerçekleştirilir. Tezgah üstü ölçüm cihazında su örneğini tutan bir kap ve iki özel elektrotlu bir cam prob bulunur. PH elektrodu, su numunesinin asitliğini ölçer, referans elektrot ise sabit bir asitliğe sahip bir sıvıya daldırılır. PH elektrodundan gelen okuma, referans elektrodundan gelen okuma ile karşılaştırıldıktan sonra, sayaç gerilimi pH seviyesine çevirir.
Bir pH metre, bir test şerit kitinden çok daha doğru bir okuma sağlar ve damlalık kullanmak zorunda kalmanın neden olduğu karışıklığı önler. Su numunelerini test etmeden önce kalibrasyon, pH metrenin doğru okumalar ve test sonuçları vermesini sağlar.
Sudaki pH’ın Önemi
Su kalitesi tüm canlılar için olduğu kadar tarım ve rekreasyon için de çok önemlidir. Optimal pH seviyeleri, su kalitesinin ve sağlıklı ekosistemlerin korunmasında önemli bir faktördür. Doğru pH testi, içme suyunun ve yeraltı sularının güvenli kalmasına yardımcı olur ve sucul bitkileri ve hayvanları korumaya yardımcı olur.
| Meyve Mahsülü Food Crop | pH | .. | Sebze Mahsülü Vegetable Crop | pH |
|---|---|---|---|---|
| Elma – Apple | 5.0-6.5 | Kuşkonmaz – Asparagus | 6.0-7.0 | |
| Muz – Banana | 5.5-6.5 | Fesleğen – Basil | 5.5-6.5 | |
| Böğürtlen – Blackberry | 5.5-6.5 | Fasulyeler – Beans | 6 | |
| Yaban Mersini – Blueberry | 4.0-5.0 | Brokoli – Broccoli | 6.0-6.5 | |
| Kantalup – Cantaloupe | 6 | Lahana – Cabbage | 6.5-7.0 | |
| Kiraz – Cherry | 6.0-7.5 | Havuç – Carrots | 6.3 | |
| Üzüm – Grape | 6.0-7.5 | Karnabahar – Cauliflower | 6.0-7.0 | |
| Mango | 5.5-6.5 | Kereviz – Celery | 6.5 | |
| Kavun – Melon | 5.5-6.0 | Frenk Soğanı – Chives | 6.0-7.0 | |
| Şeftali – Peach | 6.0-7.5 | Hıyar – Cucumber | 5.5-6.0 | |
| Ananas – Pineapple | 5.5-6.0 | Patlıcan – Eggplant | 5.5-6.5 | |
| Mürdüm – Plum | 6.0-7.5 | Çim – Fodder | 6 | |
| Ahududu – Raspberries | 5.8-6.5 | Sarımsak – Garlic | 6 | |
| Çilek – Strawberries | 5.5-6.5 | Kale | 6.0-7.5 | |
| Karpuz – Watermelon | 5.5-6.0 | Marul – Lettuce | 5.5-6.5 | |
| Nane – Mint | 6.0-7.0 | |||
| Soğan – Onions | 6.0-6.7 | |||
| Bezelye – Pea | 6.0-7.0 | |||
| Sakız Nane – Peppermint | 6.0-7.0 | |||
| Biber – Peppers | 5.5-6.5 | |||
| Patates – Potato | 5.0-6.0 | |||
| Tatlı Kabak – Pumpkin | 5.5-7.5 | |||
| Ispanak – Spinach | 5.5-6.5 | |||
| Bal Kabağı – Squash | 5.0-6.5 | |||
| Domates – Tomato | 5.5-6.5 | |||
| Kabak – Zucchini | 6.0 |